W literaturze staropolskiej nie ma zbyt wielu pisarzy, którzy w swoich utworach stosują kpinę i żart. Jednak najwięcej takich utworów napisał Ignacy Krasicki. Uznawany jest on powszechnie za najwybitniejszego poetę okresu oświecenia. Wśród wielu utworów, które napisał są także takie, które ucząc jednocześnie bawiły, należy tutaj wymienić bajki, satyry i poemat heroikomiczny “Monachomachia” . Bajki były gatunkiem niezwykle popularnym w tej epoce. Krasicki wydał ich dwa cykle, niestety drugi ukazał się już po śmierci autora. Jego bajki są to utwory zwięzłe o wersach trzynastozgłoskowych, charakteryzują się oszczędnością i precyzyjnością słowa, autor rezygnował ze wszelkiego zdobnictwa, działał tyko trafnością dobranych wyrazów, wyzyskiwaniem kontrastów, podkreślenie ważnego słowa przez rym. Bajki Krasickiego są pochwałą rozsądku, umiaru i stronności. Autor zawarł w nich pesymistyczny obraz stosunków międzyludzkich, przewagę siły nad prawem, bezwzględność i okrucieństwo despotycznych władców, brak sprawiedliwości, głupotę i lenistwo. Dążył do tego, by z jednego wyrazu wydobyć wiele. W bajkach wprowadził świat zwierząt, ale po to jedynie, by pod ich postaciami wady ludzkie, zwierzęta miały dla niego reprezentatywną wartość. I tak w bajce “Szczur i kot” autor potępia pychę i zrozumiałość, w bajce “Dewotka” krytykuje powierzchowną religijność natomiast w bajce “Kruk i lis” krytykuje tych, którzy chcą być podziwiani. Bajka “Ptaszki w klatce” to pochwała wolności, a “Groch przy drodze” ostrzega przed zbytnią ostrożnością.

Krasicki złożył w bajkach swe przekonania, wyniki doświadczeń i rozmyślań. Świat, na który w nich patrzy ze wzgardliwym politowaniem, to przede wszystkim świat głupców. Łudzą się oni nadziejami, opierają życie na omylnych rachubach, gdyż nadmiernie ufają rozumowi. Jedni dają się wyzyskiwać niby głupie owce, innymi rządzi interes, kiedy mocny spotyka się ze słabym triumfuje siła nie prawo. Więc jeśli autor niesie ludziom bajki, jak gdyby dzieciom, to dlatego, że są to dzieci złe i głupie. Satyry Krasickiego, również ośmieszają, piętnują wady ludzkie. Łącznie napisał ich autor 22. Na tematykę satyr Krasickiego istotny wpływ wywarła jego wcześniejsza działalność publicystyczna w “Monitorze”, skierowana zarówno przeciwko przeżytkom sarmatyzmu jak i rozpowszechnionej wtedy cudzoziemszczyźnie. Popularność satyr w okresie oświecenia związana była z dydaktycznymi powinnościami literatury, mającej służyć walce o zmianę mentalności, nawyków i poglądów społeczeństwa. Satyra zwrócona przeciwko modnej demoralizacji i głupiemu małpowaniu zagranicy to “Żona modna”. Autor wyśmiewa w niej rozrzutne, lekkomyślne, i rozkapryszone damy z “wyższego towarzystwa”, goniące za modą, przyczyniające się do ruiny majątków swych mężów, rozkochanych we “francuszczyźnie”, a przy tym niezwykle pustych i egoistycznych. “Pijaństwo” to satyra moralizatorstwa i pijaństwa. Krasicki zastosował w niej dialog i formę opowiadania oraz przemówienia, posługując się różnego rodzaju zdaniami i dlatego opowieść gospodarza biesiady jest barwna i plastyczna. Inne satyry Krasickiego to “Do króla” - wymierzona przeciw społeczeństwu, poeta omawia w niej zarzuty głupie, przemilczając poważne problemy. “Świat zepsuty” jest to satyra, przepełniona liryką gniewu wyrażonego w szeregu pytań retorycznych. W swoich satyrach Krasicki podjął walkę o naprawę obyczajowości polskiej, piętnował zepsucie wielkomiejskie, bezmyślne naśladowanie cudzoziemszczyzny, pijaństwo konserwatyzm i zacofanie. Krasicki napisał również utwór, który jest wyrazem walki autora z ciemnotą i pasożytnictwem jest to “Monachomachia” - czyli wojna mnichów. Poemat to jeden z najświetniejszych okazów erupejskiej epiki żartobliwej. W mieście mającym “trzy karczmy, bram cztery ułomki, klasztorów dziewięć i gdzieniegdzie domki”, dwa zakony rywalizujące w apetycie i umiejętności picia, zdobywają się na scholastyczną dyskusję naukową, która przechodzi w bójkę. Pełne życia i ruchu są sceny rozśmieszające komizmem gromady . Hasło utworu “śmiejmy się z głupich choć i przewielebnych” odpowiadało tendencjom wieku oświecenia. Piętnowanie ciemnoty zakonów było działaniem dla pożytku Komisji Edukacji Narodowej, pierwszego w świecie ministerstwa oświaty. Utwory Krasickiego mają więc dydaktyczny charakter i autor podejmuje w nich walkę ze złem, panującym w ówczesnym społeczeństwie.