Tragedia antyczna a dramat
szekspirowski
W. Shakespeare jest autorem dramatu Makbet". Główny bohater i jego
przyjaciel Banko wygrali bitwę z Norwegami. Czarownice przepowiedziały,
iż Makbet zostanie panem Kawdoru, następnie królem, a potomkowie Banka
obejmą tron później. W podziękowaniu za obronę ojczyzny, król Szkocji,
Dunkan, nadał Makbetowi funkcję namiestnika oraz postanowił złożyć mu wizytę
na zamku. Lady Makbet dowiedziała się o przepowiedni i nakłoniła męża do
za-bójstwa króla. Makbet popełnił zbrodnię, która zrodziła w nim przerażenie
i załamanie. Winnymi spisku stali się synowie Dunkana, Malkolm i Donalbein
oraz służba. Makbet postanowił zabić Banka i jego syna. Ten ostatni zdołał
uciec. Makbet po kolejnej przepowiedni, stwier-dził, iż musi kroczyć drogą
zbrodni - wydał polecenie zabicia żony i dzieci Makdufa. Oddziały angielskie
wraz z Makdufem, Malkolmem i jego wujem Siwardem uderzyły na zamek. Makbet
zginął z rąk Makdufa, a królem Szkocji został Malkolm.Dramat elżbietański sprzeciwiał się klasycznym regułom: łamał zasadę
trzech jedności (miejsca, czasu i akcji), wprowadził scenę zbiorową, zrezygnował
z chóru. Kompozycja opie-rała się na podziale na akty i sceny (bez prologu
i epilogu). Tematyka zaczerpnięta była z historii, nie z mitologii. Wprowadzono
sceny drastyczne (ukazujące emocje). Złamana została zasada decorum (język
stał się potoczny, komizm połączony z powagą). Dramat szekspirowski posługuje
się elementami fantastycznymi. Zawiera przesłanie moralne. Budzi uczucia
i wyobraźnię, antyczny - katharsis - litość i trwogę. Bohatera nie cechuje
fatum, ma możliwość świadomego, wolnego wyboru. Jest on skłócony z otoczeniem
i sumieniem. Makbet to postać dynamiczna - początkowo wzorowy rycerz, później
żądza władzy przełamuje osobowość i czyni z niego zdrajcę. Zbrodnia pociąga
za sobą kolejne przestępstwa, zostaje słusznie ukarana. W dramacie antycznym
postać jest statyczna, kieruje się altruizmem, ponosi karę niewin-nie.
Bohatera cechował apsychologizm - zmienność, łatwość popadania w skrajne
emocje - od wierności do zdrady, od miłości do nienawiści.