Geneza i tło historyczne "Konrada Wallenroda".

1) Powstanie utworu
"Konrad Wallenrod" ogłoszony został drukiem w 1828 r. Jego początki sięgają roku 1825, o czym świadczą listy poety do przyjaciół. Wtedy prawdopodobnie zrodził się pomysł (po klęsce dekabrystów). Utwór ukończony został w lipcu 1827 r. Motto zaczerpnął Mickiewicz z Machiawellego z dzieła "Książe" : "macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia trzeba być lisem i lwem". Wymowa tego motta jest bardzo ważna dla zrozumienia sensu "Konrada Wallenroda". Motto to orientuje czytelnika w problematyce utworu, wskazuje na zagadnienie taktyki walki.

2) Maska "Konrada Wallenroda"
W utworze tym autor posłużył się tzw. maską historyczną, oczywiste był bowiem, że pisząc utwór w Rosji nie mógł mówić wprost o sytuacji Polski znajdującej się pod zaborami. Z tego właśnie powodu pisze on o trudnej sytuacji Litwy nękanej przez zaciekłego, krzyżackiego wroga, mając jednocześnie na myśli Polskę pod jarzmem zaborców. Pisząc "Konrada Wallenroda" Mickiewicz chciał ułatwić Polakom znalezienie odpowiedzi na pytania :
- w jaki sposób naród słaby ma walczyć z silnym zaborcą
- czego w takiej sytuacji może, a wręcz powinna dokonać jednostka świadoma spoczywającego na niej obowiązku patriotycznego, czy istnieje granica moralna, której nie wolno przekroczyć nawet dla wyższych celów.

W utworze Mickiewicz nie mógł bezpośrednio odpowiedzieć na te pytania. Odpowiedzi przekazał w zakonspirowanej formie pod płaszczem starodawnego romansu rozgrywającego się w XIV w. na Litwie.

3) Źródła historyczne "Konrada Wallenroda"
Zgodnie z upodobaniem romantyków Mickiewicz sięgnął do przeszłości historycznej, do czasów, które fascynowały romantyków. Zanim przystąpił do pisania "Konrada Wallenroda" zapoznał się on bardzo dokładnie z historią XIV w. Litwy, pomogły mu w tym następujące utwory : "Kronika" Michała Stryjowskiego, "Dawne dzieje Prus" Kotzebuego, materiały historyczne Beckera. Jednak znaczenie "Konrada Wallenroda" nie polega na jego wierności historycznej, mimo iż sam poeta mówi, że stworzył powieść historyczną. Obok źródeł historycznych dużą rolę w powstaniu "Konrada Wallenroda" odegrały źródła literackie : Byrona, Scotta, Schillona i Maciawellego.

4) Prototypy postaci "Konrada Wallenroda"
Mickiewicz tworząc swoich bohaterów skupił w nich rysy kilku postaci historycznych. Wzbogacił to cechami bohaterów literackich i własną fantazją. Historyczni bohaterowie, którzy stali się prototypami "Konrada Wallenroda" :

Powrót